نگاهی اجمالی به ارزشیابی در مقطع ابتدایی
یادم می‌آید وقتی‌که دانش‌آموز یکی از دبستان‌های تالش بودم، همیشه وقتی زمان امتحان و ارزشیابی می‌رسید، استرس زیادی پیدا می‌کردم. علتش هم واضح هست. کسی که برای معدل خوب و نمره خوب تلاش می‌کند، باید هم استرس داشته باشد! این یک چیز عادی ست.
و اکنون که سیزده سال از آن روزها می‌گذرد و من از یک دانش‌آموز ساده روستایی به یک معلم تبدیل شده‌ام، الآن درک می‌کنم که ارزشیابی در سلامت روان دانش‌آموزان چقدر می‌تواند تأثیرگذار باشد. روزهای گران‌بهای عمر خود را برای کسب نمره 20 گذراندیم و امروزه جز چند کلمه ساده، چیزی از محتوای درسی در ذهنمان نیست. آیا یادگیری‌های دوران راهنمایی و دبیرستانم در شرایط زندگی من تغییری ایجاد کرده است؟ اصلاً آنچه می‌خواندم، یک «یادگیری» بود؟!
ارزشیابی به‌جای اینکه در خدمت آموزش باشد و بتواند نقاط قوت و ضعف تدریس معلم و همچنین میزان تلاش دانش‌آموز در رسیدن به هدف‌ها و ملاک‌های موردنظر را بسنجد، به یک معضل بزرگی تبدیل شده بود که هیچ‌وقت سختی‌های دوران امتحان از ذهنمان پاک نمی‌شود.
خوشبختانه امروزه نوع نگاه به ارزشیابی دگرگون شده است. امروزه ارزشیابی در اختیار آموزش است. ابزارهای ارزشیابی به‌جای اینکه فقط آزمون کتبی 20 نمره‌ای! باشد، خودسنجی، همسال سنجی، سنجش مشاهده‌ای، چک لیست و ... است. معلم حتی از صحبت کردن دانش‌آموز هم به یادگیری دانش‌آموز پی می‌برد. بله! این است معنای واقعی ارزشیابی؛
چقدر باید در میزهای پشت سر هم بنشینیم و مراقب‌های سفت و سخت! قدم بزنند تا ما امتحان دهیم؟ امروزه به جای آنکه ارزشیابی تنها یک‌بار به‌صورت کلی و آن هم در پایان سال تحصیلی به صورت تراکمی انجام شود، یک حالت فرآیندی به خود گرفته است. درطول سال تحصیلی هم می‌توان یادگیری دانش‌آموز را تخمین زد. اصلاً چرا یاد می‌گیریم؟ یاد می‌گیریم تا بتوانیم آموخته‌های خود را در زندگی واقعی خود استفاده کنیم. همین‌که دانش‌آموزم بتواند دو مثال از کارکرد درس جدید در زندگی واقعی مثال بزند، برایم کافی ست. زیرا هدف ارزشیابی امروزی همین است. آثار یادگیری در عملکرد خود را نشان می‌دهند. عملکرد دانش‌آموزم می‌تواند گویای یادگیری او باشد. روش‌های تدریسم می‌تواند در پرتو همین ابزارهای گوناگون ارزشیابی و سنجش عملکرد دانش‌آموزان، دچار تغییر و دگرگونی شود.
بیاییم ارزشیابی کلاسی خود را دگرگون کنیم
