کابوس نمره 20
معلم ها 20 را تشویق می کنند، والدین 20 می خواهند، دانش آموزان 20 می خواهند و جامعه بَه بَه و چَه چَه می کنند که چه افتخاراتی از شاگردهای با معدل بیست نصیبش شده است!
میلاد زیر لب گفت: «دلم می خواد شب امتحان نترسم، مرتب خودم رو سرزنش می کنم با اینکه شاگرد زرنگی هستم و درس رو خوب یاد گرفتم اما چرا نمی تونم پاسخ همه سوالات رو بدهم؟ سر جلسه امتحان دلشوره دارم و نگران گرفتن نمره ای کمتر از بیست امانم رو می بره.»
آن وقت با این فکر دوباره به یاد سفارش‌های پدرش افتاد که از او می‌خواست هر طور شده نمره 20 بگیرد!
آری، شب‌های امتحان برای اکثر دانش‌آموزان با کابوس امتحان و ترس از نمره به صبح می‌رسد، ترسی که حتماً همه طعم آن را چشیده‌اید، اما به راستی چرا شب‌های امتحان این قدر طولانی می‌گذرند و چه طور می‌توان این شب‌های سرنوشت‌ساز را به راحتی سپری کرد؟
اضطراب از کجا سرچشمه می‌گیرد؟
اضطراب دانش‌آموزان ناشی از عدم تسلط آن‌ها بر مفاهیم درسی است. گاهی ضعف در عملکرد معلمان، عدم تطبیق مفاهیم کتاب‌های درسی با روحیات دانش‌آموزان و موارد دیگر سبب جدایی آن‌ها از کتاب‌های درسی وعدم یادگیری مفاهیم آموزشی می‌شود.
نمره 20
یکی از عوامل مهم ایجاد تنش و اضطراب در دانش‌آموزان مقطع متوسطه نمره بیست است. نمره‌ایی که اکثر والدین و دانش‌آموزان در پی آن هستند درحالی‌که این نمره بیانگر یادگیری کامل توسط دانش‌آموزان نیست، بلکه فقط نشان می‌دهد که دانش‌آموز مطالب کتاب‌های درسی خود را حفظ کرده است. میزان کم اضطراب و استرس می‌تواند سبب افزایش تلاش دانش‌آموزان برای یادگیری شود و در مقابل اضطراب ناشی از امتحانات می‌تواند تا 70 درصد سبب کاهش یادگیری دانش‌آموزان شود. اضطراب امتحان، یادگیری دانش‌آموزان را مختل و سبب بروز اختلالات رفتاری همچون تیک‌های عصبی و پرخاشگری در آنان می‌شود. حالت تهوع، سردرد، بی‌حوصلگی و کاهش اشتها از عواملی است که با بروز استرس در روزهای امتحان بین دانش‌آموزان بسیار شایع است.
شب امتحان زمان یادگیری نیست
باید به دانش‌آموزان آموخت که شب‌های امتحان زمان یادگیری دروس نیست و در این شب‌ها فقط باید به مرور درس‌ها پرداخت و در نظر گرفت که اضطراب احساسی فریب انگیز است که القاء می‌کند فرد از پس کاری که قرار است انجام دهد بر نمی‌آید، پس در چنین شرایطی نباید دست از تلاش و کوشش برداشت و چه بسا باید به مطالعه دروس امتحانی با جدیت بیشتر پرداخت.
بهترین روش برای ماندگار کردن آموخته‌ها در حافظه و افزایش یادگیری، یادداشت‌برداری از مفاهیم کتاب در موقع مطالعه و مرور مطالب آموخته‌شده قبل از خواب است. دانش‌آموزان باید سعی کنند مدتی مانده به روز امتحان کتاب درسی را به چند قسمت تقسیم کنند و هر روز قسمتی از آن را بیاموزند و آموخته‌های خود را در جایی یادداشت کنند تا در فرصت‌های مختلف بتوانند آن‌ها را مرور کنند. عدم موفقیت در یک امتحان به معنی شکست در تمام امتحانات نیست دانش‌آموزان باید پس از اتمام امتحان‌داده شده آن را فراموش کنند و فکر خود را معطوف به امتحان بعدی کنند.
یک ساعت قبل از امتحان مطالعه تعطیل
باید توجه داشت که فهم سۆال نصف جواب است ونیز دانش‌آموزان یک ساعت قبل از امتحان مطالعه آن درس را به طور کامل تعطیل کنند و به هیچ وجه قبل از شروع امتحان از یکدیگر سۆال نپرسند چرا که ممکن است سۆالی را بلد نباشند و دچار اضطراب شوند و مطالب دیگر را نیز فراموش کنند.
دانش‌آموزان در جلسه امتحان وقت خود را بافکر کردن درباره سۆالات مشکلی که جواب آن را نمی‌دانند هدر ندهند و در صورتی که پاسخ سۆالی را نمی‌دانند آن را علامت زده و به سۆال بعدی بپردازند و در پایان می‌توانند به این‌گونه سۆالات بیشتر فکر کنند و احتمالاً جواب آن‌ها را بدهند. دانش‌آموزان به منظور افزایش تمرکز، پس از دریافت برگه سۆال‌ها ابتدا با برگه‌ای که مخصوص پاسخ‌هاست روی سۆال‌ها را بپوشانند و سپس شروع به خواندن سۆال‌ها و جواب دادن به آن‌ها یکی پس از دیگری نمایند، اگر پاسخ سۆال اول را دانستند جواب دهند و به همین ترتیب ادامه دهند.
صبحانه فراموش نشود
دانش‌آموزان باید صبح امتحان صبحانه مناسبی بخورند و به هیچ وجه گرسنه سر جلسه امتحان نروند. دانش‌آموزان باید شب امتحان غذاهای سبک و پرکالری مصرف کنند، چرا که فعالیت‌های ذهنی نیازمند مصرف کالری فراوان است و خوب هم بخوابند و پر انرژی در جلسه حاضر شوند. کشمش و خرما جزء منابع غذایی هستند که می‌توانند کالری مناسبی را در روزهای امتحان به دانش‌آموزان منتقل کنند.
به هر حال دانش‌آموزان با تمام استرس و اضطراب این دوران را می‌گذرانند اما به راستی چقدر از آموخته‌های خود را به کار می‌گیرند و یا به عبارتی دیگر آموخته‌هایی که با این مشقت در ذهن خود جای داده‌اند تا کی در ذهنشان می‌ماند و برایشان چه کارایی‌هایی دارد؟!
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مریم عرفانیان
