نگاهی اجمالی به ارزشیابی پیشرفت تحصیلی

نگاهی اجمالی به ارزشیابی در مقطع ابتدایی
یادم می‌آید وقتی‌که دانش‌آموز یکی از دبستان‌های تالش بودم، همیشه وقتی زمان امتحان و ارزشیابی می‌رسید، استرس زیادی پیدا می‌کردم. علتش هم واضح هست. کسی که برای معدل خوب و نمره خوب تلاش می‌کند، باید هم استرس داشته باشد! این یک چیز عادی ست.
و اکنون که سیزده سال از آن روزها می‌گذرد و من از یک دانش‌آموز ساده روستایی به یک معلم تبدیل شده‌ام، الآن درک می‌کنم که ارزشیابی در سلامت روان دانش‌آموزان چقدر می‌تواند تأثیرگذار باشد. روزهای گران‌بهای عمر خود را برای کسب نمره 20 گذراندیم و امروزه جز چند کلمه  ساده، چیزی از محتوای درسی در ذهنمان نیست. آیا یادگیری‌های دوران راهنمایی و دبیرستانم در شرایط زندگی من تغییری ایجاد کرده است؟ اصلاً آنچه می‌خواندم، یک «یادگیری» بود؟!
ارزشیابی به‌جای اینکه در خدمت آموزش باشد و بتواند نقاط قوت و ضعف تدریس معلم و همچنین میزان تلاش دانش‌آموز در رسیدن به هدف‌ها و ملاک‌های موردنظر را بسنجد، به یک معضل بزرگی تبدیل شده بود که هیچ‌وقت سختی‌های دوران امتحان از ذهنمان پاک نمی‌شود.
خوشبختانه امروزه نوع نگاه به ارزشیابی دگرگون شده است. امروزه ارزشیابی در اختیار آموزش است. ابزارهای ارزشیابی به‌جای اینکه فقط آزمون کتبی 20 نمره‌ای! باشد، خودسنجی، همسال سنجی، سنجش مشاهده‌ای، چک لیست و ... است. معلم حتی از صحبت کردن دانش‌آموز هم به یادگیری دانش‌آموز پی می‌برد. بله! این است معنای واقعی ارزشیابی؛
چقدر باید در میزهای پشت سر هم بنشینیم و مراقب‌های سفت و سخت! قدم بزنند تا ما امتحان دهیم؟ امروزه به جای آنکه ارزشیابی تنها یک‌بار به‌صورت کلی و آن هم در پایان سال تحصیلی به صورت تراکمی انجام شود، یک حالت فرآیندی به خود گرفته است. درطول سال تحصیلی هم می‌توان یادگیری دانش‌آموز را تخمین زد. اصلاً چرا یاد می‌گیریم؟ یاد می‌گیریم تا بتوانیم آموخته‌های خود را در زندگی واقعی خود استفاده کنیم. همین‌که دانش‌آموزم بتواند دو مثال از کارکرد درس جدید در زندگی واقعی مثال بزند، برایم کافی ست. زیرا هدف ارزشیابی امروزی همین است. آثار یادگیری در عملکرد خود را نشان می‌دهند. عملکرد دانش‌آموزم می‌تواند گویای یادگیری او باشد. روش‌های تدریسم می‌تواند در پرتو همین ابزارهای گوناگون ارزشیابی و سنجش عملکرد دانش‌آموزان، دچار تغییر و دگرگونی شود.
بیاییم ارزشیابی کلاسی خود را دگرگون کنیم

کارنمای معلمی من

به منظور بهره مندی همکاران گرانقدر، کارنمای معلمی خود را که حاصل چهارسال تجارب زیسته من در دانشگاه فرهنگیان می باشد، در وبلاگی گردآوری کرده ام تا دوستان بتوانند به راحتی به محتوا دسترسی یابند.

آدرس وبلاگ:

http://newteacher.blog.ir

جویشگر علمی فارسی

http://elmnet.ir

علم نت چیست؟

علم نت یک جویشگر علمی فارسی است که با رویکردی شبیه به گوگل اسکالر و با تمرکز بر اسناد علمی فارسی طراحی شده است. این جویشگر سایت های نمایه کننده اسناد علمی مانند مگیران، نورمگز، SID.ir، ensani.ir، سیویلیکا، ایرانداک و همچنین سایت های اصلی نشریات علمی پژوهشی را ایندکس کرده و در قالب یک جویشگر تخصصی و یکپارچه در اختیار پژوهشگران قرار می دهد.
این جویشگر با تلاش مجموعه ای از متخصصین شرکت فناوری اطلاعات دادگان کاوند فهیم از واحدهای فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه قم طراحی و پیاده سازی شده است. علم نت همزمان با برگزاری اولین همایش ملی جویشگر بومی در بهمن ماه 1394 آغاز به کار کرده است.

چرا به علم نت نیاز است؟

در حال حاضر وبسایت های متعددی در بستر وب وجود دارند که به نمایه سازی پژوهش های علمی کشور شامل مقالات، کتاب ها و پایان نامه ها می پردازند. در ادامه به برخی از این وبسایت ها اشاره می شود:

• پایگاه هایی همچون نورمگز، مگیران، sid و پرتال جامع علوم اسلامی به نمایه سازی مقالات علمی منتشر شده در مجلات علمی کشور می پردازند.
• اغلب مجلات عملی دارای سایت اختصاصی برای خود می باشند که در آن مقالات پذیرفته شده را به صورت رایگان در اختیار پژوهشگران قرار می دهند.
• پژوهشگاه ایرانداک در سامانه ای با نام گنج به نمایه سازی پایان نامه های دانشجویی می پردازد.
• پایگاه سیویلیکا به عنوان نمایه کننده مقالات منتشر شده در کنفرانس ها شناخته می شود.
• اطلاعات کتابهای چاپ شده در کشور در سایت ketab.ir و سایت های کتابفروشی همچون ادینه بوک و فردا بوک قابل دسترس است.
• معمولا اطلاعات پایان نامه های دانشجویان هر دانشگاه در سایت رسمی دانشگاه ها قابل دسترسی می باشد.

این وبسایت ها از جنبه های مختلف با یکدیگر تفاوت هایی دارند. جنبه های مانند:

• ارائه سرویس رایگان یا پولی
• نوع مستندات (مقاله کنفرانس، مقاله نشریه، کتاب، پایان نامه)
• کامل بودن مستندات (به عنوان مثال پوشش بخشی از مقالات یک نشریه)
• موضوع مستندات (علوم مهندسی، انسانی و اسلامی، پزشکی و ...)
• کیفیت امکانات ارائه شده به پژوهشگر به خصوص جستجو سریع و مناسب در منابع
• رتبه در جویشگرهای عمومی مانند گوگل

با وجود این پایگاه های متعدد که در حال ارائه خدمات به پژوهشگران می باشند اما تفاوت ها و کاستی های محتوایی، فنی و مالی شرایطی را ایجاد کرده است که پژوهشگران نه امکان اعتماد کامل به یک سامانه را دارند و نه اینکه می توانند از یک سامانه به صورت کامل صرفه نظر کنند. از این رو نبود سامانه ای جامع که امکان جستجو دقیق، با کیفیت و یکپارچه را در کلیه منابع علمی فراهم کند کاملا احساس می شود. هدف از طراحی علم نت، ایجاد یک جویشگر علمی در زبان فارسی است که با خزش هدفمند سایت های علمی و ادغام نتایج مشابه، یک درگاه یکپارچه و جامع را برای دسترسی به منابع علمی فراهم می کند.

نمونه‌هایی از ناهماهنگی محتوایی در بین پایگاه‌های نمایه کننده مستندات علمی

مجله علمی پژوهشی حکیم

• این مجله در وب‌سایت رسمی خود مقالات منتشرشده از سال 84 تا 94 را به‌صورت رایگان در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد.
• وب‌سایت magiran اطلاعات مقالات این مجله را از سال 78 تا 94 نمایه کرده است اما فایل دانلود مقالات این مجله را از سال 84 به بعد در اختیار دارد و با هزینه اشتراک این اسناد را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.
• وب‌سایت مدلایب تنها مقالات سه سال اخیر این مجله را به‌صورت رایگان ارائه می‌کند
• پایگاه نشریات ادواری ایران وابسته به مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی و علوم و فناوری مقالات این مجله را از سال 77 تا 90 در اختیار دارد و این مقالات را به ازا دریافت وجه اشتراک به مخاطبان عرضه می‌کند

مجله آفاق امنیت

این مجله دارای وب‌سایت اختصاصی نیست و در وب‌سایت‌های نورمگز، مگیران و SID به ترتیب زیر نمایه شده است:

• در وب‌سایت نورمگز: مقالات سال 86 تا 91 نمایه شده است.
• وب‌سایت مگیران: مقالات سال 89 تا 92 نمایه شده است.
• در وب‌سایت SID: مقالات سال 90 و 91 نمایه شده است.

همان‌گونه که مشخص است در بسیاری از موارد نمی‌توان به‌صورت جامع از طریق یک درگاه واحد به کلیه اسناد علمی دسترسی پیدا کرد و پژوهشگران برای بررسی اسناد علمی مجبور به بررسی وب‌سایت‌های متعدد نمایه کننده نشریات هستند.

برخی قابلیت های جویشگر علم نت

در این قسمت به معرفی برخی ویژگی ها و قابلیت های نسخه 1.0 جویشگر علم نت که با توجه به ملاحظات مطرح شده در قسمت های قبل طراحی شده است می پردازیم:

جامع ترین بانک منابع علمی فارسی منتشر شده در وب.

تاکنون بیش از 2 میلیون سند علمی شامل پایان نامه ها و مقالات منتشر شده در کنفرانس ها و نشریات در این جویشگر ایندکس شده است. علم نت با بررسی هوشمند اطلاعات، همپوشانی اسناد علمی در سایت های مختلف را شناسایی کرده و تلاش می کند تا یک بانک جامع و بدون اسناد تکراری را در اختیار کاربر قرار دهد.

نمایش تعداد نسخه های یافته شده از یک مقاله در سایت های مختلف نمایه کننده اسناد علمی

جستجوی یکپارچه، استاندارد و قوی در منابع علمی

علم نت با فراهم کردن امکان جستجوی ساده و پیشرفته و همچنین امکان محدود کردن نتایج پس از انجام جستجو یک جستجوی استاندارد و قوی را در اختیار پژوهشگران قرار داده است.

دسترسی حداکثری به منابع علمی رایگان

به منظور بهره وری حداکثری در فرایند پژوهش، در صورت شناسایی فایل رایگان در هر یک از سایت های نمایه کننده اسناد علمی، علم نت لینک دانلود رایگان مقالات را در اختیار پژوهشگران قرار خواهد داد. به این ترتیب برای پژوهشگر از نظر زمان و هزینه صرفه جویی انجام خواهد شد. همانگونه که در تصویر زیر نمایش داده شده است لینک دانلود رایگان مقاله از سایت اصلی مجله در اختیار پژوهشگر قرار داده شده است.

قرار دادن لینک دانلود رایگان مقاله در اختیار پژوهشگر (در صورت وجود فایل رایگان)

نمایش هوشمند کلیدواژه های مرتبط با یک موضوع خاص

از انجا که ممکن است پژوهشگران جوان با تمام کلیدواژه‌های مرتبط با حوزه فعالیتی خود آشنا نباشند، پیشنهاد کلیدواژه‌هایی که با عبارت مورد جستجو کاربر با وجود تفاوت‌های لفظی و معنایی از نظر کاربردی در یک حوزه قرار می‌گیرند می‌تواند به عنوان درگاهی برای افزایش آکاهی آنان از حوزه پژوهشی خود باشد. این پیشنهادها به صورت هوشمند و با توجه به عبارت مورد جستجوی کاربر به وی پیشنهاد می شود. در تصویر زیر کلیدواژه‌های مرتبط با عبارت "اعتیاد به اینترنت" به کاربر پیشنهاد شده است.

نمایش هوشمند کلیدواژه های هم استفاده با عبارت مورد جستجوی کاربر

پیشنهاد هوشمند زیر موضوعات مرتبط با عبارت کاربر

در صورتی که جویشگر عبارت مورد جستجوی کاربر را به عنوان یک موضوع کلی شناسایی کند، لیستی از زیر موضوعات را برای هدایت بهتر کاربر به موضوع مد نظر خود پیشنهاد می‌دهد. همانگونه که در تصویر زیر نمایش داده شده است، با جستجوی کلمه مدیریت زیر موضوعات مرتبط با عبارت "مدیریت" به کاربر پیشنهاد داده شده است.

پیشنهاد هوشمند زیرموضوعات مرتبط با عبارت مورد جستجوی کاربر "مدیریت"

شناسایی روند پژوهش‌های انجام شده در یک حوزه خاص

آگاهی از روند پژوهش‌ها و موضوعات داغ هر حوزه به منظور انتخاب موضوعات تحقیقی مناسب دارای اهمیت ویژه‌ای برای پژوهشگران می‌باشد. همچنین این اطلاعات می‌تواند به عنوان یک شاخص مهم برای اتخاذ تصمیم‌ها و تدوین سیاست‌های کلان برای مدیران تصمیم ساز باشد. فراهم آوردن چنین اطلاعاتی را می‌توان به عنوان یکی از کارکردهای مهم جویشگرهای علمی به عنوان درگاه ارتباطی بین پژوهشگران و اسناد علمی در نظر گرفت.

در تصویر زیر به صورت نمونه روند پژوهش‌های انجام شده در سال‌های مختلف با موضوع "اعتیاد به اینترنت" نمایش داده شده است. همانگونه که در شکل مشخص است از سال 91 یک جهش عمده در پژوهش‌های مرتبط با این موضوع رخ داده است.

روند پژوهش‌های انجام شده در سال‌های مختلف روی یک موضوع خاص "اعتیاد به اینترنت"

معرفی حوزه فعالیت پژوهشگران در قالب ابرکلمات

شناسایی پژوهشگران فعال در هر حوزه تحقیقاتی از منظرهای مختلف دارای اهمیت. با شناسایی این پژوهشگران این امکان محقق می‌شود تا در صورت لزوم به دانش این افراد در فرایندهای تحقیقاتی مرتبط، از تجربیات ایشان استفاده شود. همچنین با دنبال کردن فعالیت این پژوهشگران امکان آگاهی از فعالیت‌های جدید و به روز در حوزه تحقیقاتی مرتبط فراهم می‌شود.

در طراحی جویشگر علمی تلاش شده است تا با یک رویکرد خلاقانه حوزه تحقیقاتی پژوهشگران به تصویر کشیده شود. همانگونه که در تصویر زیر نشان داده شده است حوزه تحقیقاتی یک محقق به صورت ابرکلمات نشان داده شده است. در این نمایش هر چه تعداد پژوهش‌های پژوهشگر در یک موضوع خاص بیشتر باشد، عنوان موضوع با اندازه درشت‌تر رسم می‌شود و از سوی دیگر هر چه تعداد پژوهش‌ها در یک موضوع کمتر باشد، آن موضوع با اندازه کوچکتری نمایش داده می‌شود.

ابرکلمات از فعالیت‌های تحقیقاتی یک پژوهشگر (نمونه آقای دکتر بهروز مینایی)

طراحی واکنشگرا و سازگار با انواع موبایل و تبلت

با وجود گسترش تلفن های هوشمند و استفاده کاربران از این ابزارها برای براورده کردن نیاز خود، طراحی اکثر سایت های نمایه کننده اسناد علمی با این ابزارها سازگار نمی باشد. علم نت با طراحی واکنشگرا سعی کرده است تا این محدودیت را از مقابل پژوهشگران بر دارد.

طراحی واکنشگرا

نقد مسابقه وبلاگ نویسی جشنواره‌های فرهنگی دانشگاه فرهنگیان

یکی از بخش‌های جشنواره‌های فرهنگی دانشگاه فرهنگیان که هر ساله برگزار می‌گردد، بخش وبلاگ نویسی می‌باشد. وبلاگ نویسی رویکردی نو اما کارآمد برای ارتباط یک دانشجومعلم با اندیشه‌های افراد از طریق پتانسیل فضای مجازی است. یک دانشجومعلم می‌تواند به کمک یک وبلاگ به راحتی با افراد مختلف ارتباط برقرار کرده و یادداشت‌های خود را نیز در وبلاگ درج نماید.
وبلاگ نویسی همانند سایر بخش‌های جشنواره دارای متدها و فرم خاص جهت تشریح و داوری می‌باشد که همواره در جشنواره‌های مختلف مورد توجه بوده است و اگر خارج از فرم و متدها باشد به نظر می‌رسد داوری از حالت اصلی خود خارج شده و مسیر فرعی را در پیش گیرد. فرم داوری وبلاگ از دو بخش محتوایی و گرافیکی تشکیل شده است. 30 امتیاز مربوط به بخش گرافیک و 70 امتیاز مربوط به بخش محتوا است. همان‌طور که می‌دانید، همواره کیفیت بهتر از کمیت است و درون‌مایه بهتر از ظاهر می‌باشد. یک وبلاگ ممکن است از نظر گرافیک و پوسته ظاهری چندان زیبا نباشد اما محتوا و درون‌مایه‌ی آن بسیار غنی و کارآمد باشد. آن‌طور که شنیده می‌شود جشنواره فرهنگی دانشگاه فرهنگیان امسال در آذربایجان شرقی برگزار شده است. بسیاری از وبلاگ نویسانی که در این جشنواره شرکت کرده بودند بنده را می‌شناسند و پیام‌ها و نظرات خودشان را در خصوص کیفیت برگزاری مسابقه برای من ارسال کرده‌اند. جالب است که بسیاری از این افراد از این دوره مسابقات بسیار ناراضی بودند. ظاهراً داوران این دوره به جای توجه به محتوا و کیفیت وبلاگ به ظاهر و قالب وبلاگ بیش‌ازحد توجه کرده‌اند. ما هیچ‌وقت قالب را کم‌اهمیت نمی‌دانیم اما هرچقدر هم مهم باشد، بازهم ارزش محتوای وبلاگ بر پوسته و نمای ظاهری وبلاگ پیشی می‌گیرد. زیرا ما به خاطر محتوای مناسب به وبلاگ سر می‌زنیم نه به خاطر قالب.
یک داور مسابقه وبلاگ نویسی باید به فرم ارزیابی وبلاگ کاملاً مسلط باشد؛ زیرا وبلاگ نویسان حرفه‌ای با توجه به فرم ارزشیابی وبلاگ به ایجاد و مدیریت وبلاگ می‌پردازند. یک داور مسابقه وبلاگ نویسی باید بداند که محتوا 70 درصد امتیازات را به خود اختصاص می‌دهد و باید به درون‌مایه‌ی وبلاگ، بیشتر توجه کرد. همچنین نکته‌ای که باید مدنظر قرار دهیم این است که وبلاگ‌ها باید حداقل بیش از 5 ماه پردازش شده تا بعد از آن به مرحله‌ی داوری وارد شوند نه اینکه در همان روز مسابقه از افراد بخواهیم که وبلاگ طراحی کنند؛ در این صورت وبلاگ از مسیر اصلی خود دور خواهد شد. یک وبلاگ وجه تمایزش با سایت در این است که محتوای وبلاگ از برداشت‌های شخصی وبلاگ نویس نشأت می‌گیرد اما در یک سایت ممکن است محتوا از طریق کپی کردن محتوای دیگران، پربار شود.
در حالت کلی از جناب آقای میرمعینی به‌عنوان مسئول جشنواره‌های فرهنگی دانشگاه فرهنگیان و همه‌ی داوران محترم بخش وبلاگ نویسی تقاضا دارم مسابقه وبلاگ نویسی را بر اساس فرم ارزیابی آن موردبررسی قرار دهند تا حق کسی مورد ستم قرار نگیرد.
موفقیت دوستان را آرزومندم
امین جوانمرد

---

مطالب مرتبط:

تشریح متدهای مختلف فرم ارزیابی وبلاگ جهت آمادگی برای مسابقه وبلاگ نویسی

فرم داوری مسابقه وبلاگ نویسی و نحوه ی ارزیابی وبلاگ ها

ترجمه کتاب تفکر دیجیتال و آموزش مبتنی بر فناوری های موبایلی

مترجمان:

سیدمحمد خاتم نژاد - امین جوانمرد

به زودی چاپ می شود.

چه چیزهایی یک آموزگار خوب را به وجود می‌آورند؟

وقتی حوزه‌های مختلف روان‌شناسی و همچنین متون مربوط به علوم تربیتی را مطالعه می‌کنیم، به بحثی می‌رسیم با این مضمون: «تدریس علم است یا هنر؟» چنین بحث‌هایی در مبانی علوم تربیتی و روان‌شناسی تربیتی به‌مراتب مشاهده می‌شود. اما حقیقتاً پاسخ این پرسش چیست؟ اگر تدریس را فقط هنر بدانیم، پس آموزگاران خوب، همواره به‌صورت یک آموزگار از مادر متولد می‌شوند؟ و اگر تدریس را تنها علم بدانیم، پس تفاوت بین آموزگاران در چیست؟ چرا یک عده از آموزگاران به‌راحتی می‌توانند با دانش آموزان خود ارتباط برقرار سازند و عده‌ای دیگر نمی‌توانند تدریس اثربخش داشته باشند؟ اگر تفاوت بین این آموزگاران در سواد و آگاهی از موضوعات درسی است، باز هم در تدریس آموزگارانی که ازلحاظ سواد و آگاهی باهم برابر هستند، تفاوت‌هایی مشاهده می‌شود. به‌راستی پاسخ این پرسش چیست؟
انگیزه درونی، همواره عاملی برای به حرکت درآوردن انسان است. علاقه و میل به تدریس همواره در ایجاد یک تدریس خوب، نقش اساسی داشته است. در کنار این علاقه و انگیزه درونی، آگاهی از محتوای درسی و یادگیری راهبردهای تدریس اثربخش، باعث می‌شود تا تدریسی خوب به بار آید. پس در پاسخ به این پرسش که تدریس علم است یا هنر؟ خواهم گفت تدریس هم علم است و هم هنر. یعنی در یک تدریس، هم علاقه و میل باطنی برای تدریس نیاز است و هم آگاهی از راهبردها و منابع علمی تدریس؛
چگونه می‌توانیم یک آموزگار خوبی باشیم؟
آموزگار خوب شدن نیازمند مهارت‌هایی است. این مهارت‌ها عبارت‌اند از:

آگاهی از موضوعات درسی:
اولین شرط یک تدریس خوب این است که آموزگار به محتوای درسی تسلط داشته باشد. وقتی‌که موضوعات درسی اطلاعاتی نداشته باشم، چگونه می‌توانم محتوا را به دانش آموزان انتقال دهم؟ یک آموزگار خوب، قبل از ورود به کلاس درس، محتوای درسی را به‌خوبی بررسی کرده و در خصوص مهارت‌های حل مسئله، به تفکر می‌پردازد.

تسلط داشتن بر مهارت‌های تدریس:
اگر یک آموزگار به محتوای درسی تسلط پیدا کرده باشد، می‌تواند تدریس خوبی را رقم زند؟ شما همیشه معلمانی داشته‌اید که باآنکه تحصیلات خود را از دانشگاه‌های معتبر و سراسری سپری کرده بودند اما نمی‌توانستند محتوا را به شما منتقل کنند. پس در کنار آگاهی و آشنایی با محتوای درسی، باید به مهارت‌های تدریس و شیوه‌های انتقال مؤثر محتوا آگاهی داشت. اسلاوین در تأیید این سخن می‌نویسد: «آموزش به این سادگی نیست که یک نفر با دانش بیشتر، این دانش را به دیگری منتقل کند. اگر بازگویی «آموزش» بود، در این صورت، وجود کتاب روان‌شناسی تربیتی و نظریه‌های تدریس، غیرضروری خواهد بود. در عوض، آموزش مؤثر استفاده از چندین راهبرد را می‌طلبند».

آگاهی از ویژگی‌های یادگیرندگان:
 باید در دانش آموزان خود، انگیزه‌ای ایجاد کنیم که بتواند مطالب را به‌راحتی یاد بگیرد و در یادگیری محتوا، از خود علاقه نشان دهد. اگر از ویژگی‌ها و نیازهای دانش آموزان اطلاعاتی نداشته باشیم، نمی‌توانیم تدریس خوبی را رقم زنیم.
اسلاوین در کتاب روان‌شناسی تربیتی خود، مراحلی را برای تدریس اثربخش در نظر گرفته است که صورت تصویر زیر، تقدیم می‌گردد:

مقدمه پروژه پایانی دوره تربیت معلم(کارنمای معلمی)

مقدمه
 یکی از مواردی که همواره مورد تأکید حوزه‌های مختلف روان‌شناسی و جامعه‌شناسی قرار می‌گیرد، بحث جامعه‌پذیری  یا اجتماعی شدن است. هجوم و نفوذ فرهنگ‌های مختلف غربی و شرقی به بدنه  فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی نیز از دغدغه‌های مهم مسئولان امر فرهنگ است. جامعه‌پذیری، فرآیندی است که بر اساس آن، فرد به اکتساب قوانین، رفتار و نظام باورها و بازخوردهای جامعه یا گروه مشخصی دست می‌یابد تا بتواند در درون آنجامعه زندگی کند.
 نظام آموزشی و یا سیستم تعلیم‌وتربیت رسمی در هر جامعه، مهم‌ترین نقش را در جامعه‌پذیری افراد دارد. معلّم همواره به‌عنوان یکی از عوامل مهم جامعه‌پذیری دانش‌آموزان است. معلّم به دلیل برخورد مستقیم با دانش‌آموزان، بانفوذ در تفکرات آنان، نقش تعیین‌کننده‌ای در این راستا دارد.
 با بررسی منابع قدیمی مربوط به نظام تعلیم‌وتربیت، درمی‌یابیم که در نظام‌ تعلیم‌وتربیت سنتی، معلّم فقط محتوا را انتقال می‌دهد و دانش‌آموزان نیز آن محتوا را حفظ می‌کنند. این نوع آموزش در بیشتر مواقع با تنبیه بدنی و همچنین خشونت همراه بوده است. استفاده از نظام پاداش و جزا که متأثر از رویکرد رفتارگرایی است، موجب شرطی‌سازی و یادگیری ناپایدار در دانش‌آموزان می‌شود. اما امروزه با گسترش بحث‌ها و تحقیقات در حوزه روان‌شناسی تربیتی، پیرامون تدریس فعال، رویکردها و نظریه‌های مختلف مطرح شده است.
 امروزه به‌جای این‌که کودک را مینیاتوری از دوران بزرگ‌سالی تصور کنیم، معتقدیم که کودک دارای ویژگی‌های عاطفی، شناختی و مهارت‌های خاص خود است که در حوزه‌های مختلف روان‌شناسی (رشد، تربیتی و...) موردبررسی قرار می‌گیرند.
 یکی از رویکردهای نوین در حوزه تعلیم‌وتربیت، رویکرد ساختن‌گرایی/سازنده‌گرایی است. طبق این رویکرد، معلّم، نقش راهنما و هدایتگر را داشته و دانش‌آموز را هدایت می‌کند تا خود به ساخت دانش و تجربیات خویش بپردازد. طبق این دیدگاه، معلّم تنها رهبر اصلی و اقتدارگرای کلاس نیست، بلکه دانش‌آموزان نیز در نوشتن برنامه‌ها به معلّم کمک می‌کنند و تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان موردتوجه قرار می‌گیرد.
 اگر نظام سنتی، ادامه می‌یافت، امروزه بین سیستم تعلیم‌وتربیت و نیازهای فراگیران و نیازهای جامعه یک شکاف جدی پدید می‌آمد. زیرا در نظام سنتی، معلّم به تفاوت‌های فردی فراگیران اهمیت نمی‌داد و دانش‌آموزان حق اظهارنظر و کسب تجارب از طریق آزمایش و به‌صورت عملی را نداشتند.
 هدف از این تحقیق، مطالعه نقش معلّم کارآمد به‌عنوان عنصر اصلی تحول ساز جامعه و ارائه راهکار به‌منظور بهسازی حرفه  معلّمی نگارنده در آینده است. به‌طورکلی، نگارنده چگونه می‌تواند هویت معلّمی خود را توانمند سازد تا پاسخگوی نیازهای حال و آینده  نظام تعلیم‌وتربیت در جامعه  دانایی محور گردد؟

چکیده پروژه پایانی دوره تربیت معلم(کارنمای معلمی)

چکیده
 برای انتقال فرهنگ و تربیت شهروند مطلوب در جهانی که مورد هجوم فرهنگ‌های مختلف قرارگرفته است، به نظر می‌رسد نقش نظام تعلیم‌وتربیت به‌عنوان نهاد آموزشی و پرورشی و نقش معلّم به‌عنوان عنصر اصلی و کلید تحول فرهنگی و آموزشی، بیش‌ازپیش اهمیت می‌یابد. در منابع قدیمی مربوط به نظام تعلیم‌وتربیت، نقش معلّم تنها به انتقال صرف محتوا محدود شده بود و فراگیران نیز تنها در حیطه  حفظیات متون درسی فعالیت می‌کردند و عملاً یادگیری مادام‌العمر شکل نمی‌گرفت درحالی‌که در تحقیقات نوین، تدریسی را می‌توان اثربخش نامید که مبتنی بر نظریه‌های جدید روان‌شناسی تربیتی، بخصوص نظریه ساختن‌گرایی باشد.
 هدف از این تحقیق، مطالعه نقش معلّم کارآمد به‌عنوان عنصر اصلی تحول ساز جامعه و ارائه راهکار به‌منظور بهسازی حرفه  معلّمی نگارنده در آینده است. به‌طورکلی، نگارنده چگونه می‌تواند هویت معلّمی خود را توانمند سازد تا پاسخگوی نیازهای حال و آینده  نظام تعلیم‌وتربیت در جامعه  دانایی محور گردد؟
 در این نوشتار، پس از مطالعه  منابع مختلف نوشتاری اعم از کتب و مقالات و استفاده از آن‌ها به شیوه  اسنادی و کتابخانه‌ای، به این نتیجه‌گیری کلی رسیدیم که یک معلّم برای بهسازی محیط آموزشی خود و مدیریت کارآمد کلاس درس، باید به آخرین یافته‌های روان‌شناسی تربیتی و روش‌های تدریس اثربخش، مجهز گردد.

واژگان کلیدی
معلّم کارآمد، نظام تعلیم‌وتربیت، تدریس اثربخش، ساختن‌گرایی